Баарыбыз 20%, 25%, жада калса 30% эңкейиштерге чейин күрөштүк. Велосипед менен чыгуу мүмкүн эмес болгонго чейин жол канчалык тик болушу керек эле?
Бул кызык нерсе – биздин тиктикке умтулуубуз. Бир нече километрден ашык 20% градиент менен тынымсыз асманды көздөй айдаган чабандестер Альп тоолорун багындырганы менен мактанганын угуу адаттагыдай эле көрүнүш.
Бирок 100% градиент 45° эңкейишти гана түзөрүн эстегенде – горизонталдуу бир метрге бир метр вертикал – 100% жакындаган тикти минүү мүмкүн эмес. болобу?
Билүү үчүн адистерди издөөнү чечтик.
Биринчиден биринчи. "Эң тик градиент" деп айтканда, биз жолдун тиктигиндеги таң калыштуу чокуларды же жарым түтүктүн вертикалдуу платформасын айтып жаткан жокпуз.
Биз велосипедчи акылга сыярлык убакытка чейин тебүүгө аракет кыла турган туруктуу эңкейүүнү гана эске алабыз.
Таң калыштуусу, күч эң тик чокуларды жеңүүдө чектөөчү фактор эмес, дейт Түштүк-Чыгыш Луизиана университетинин физика профессору жана Wired журналынын көп жылдык блоггери Ретт Аллаин.
"Эгер ылдамдыкка маани бербесеңиз, сүрүлүү жетиштүү болсо, өтө аз күч менен каалаган эңкейишке чыга аласыз" дейт ал.
‘Мисалы, сиз жетиштүү шкив колдонсоңуз, өтө оор жүктү көтөрө турган кичинекей моторлорду ала аласыз.'
Эгер сиз велосипедиңизде туура тиштүү ылдамдык катышын түзө алсаңыз, анда азыраак кубаттуулук менен да теориялык жактан каалаган градиентке чыга аласыз.
Чындык башкача. Аңгыча тик эңкейиштерге чыгууга мүмкүндүк берген тиштүү катышы сизден буттарыңызды жиндидей айлантып, алдыга гана сойлоп чыгууну талап кылат. Жакында оодарылып каласыз.
Аллен бийикке чыгууну каалаган минималдуу ылдамдыкты жөө басуу ылдамдыгы катары же секундасына эки метрге жакын коет. Өзүнүн эсептөөлөрү боюнча (бул жерде талкуулоо үчүн бир аз татаал), ал 2 м/с (4,5 миль/саат) ылдамдыкта 422 ватт кубаттуулук үчүн максималдуу эңкейишти 40% деп койду.
Ошентип, 40% адам күчү эңкейиште өз дал келген жери болушу мүмкүн – андан тышкары, сиз бассаңыз да болот. Бирок практикалык нерселерге анча кызыкпаган жана градиент менен жеңе албасыбызды далилдөөгө кызыккандарыбыз үчүн, эгерде биз жай жүрүүгө даяр болсок, 40%дан ашкан эңкейишке чыгуу мүмкүн болушу керек.
Биз билгибиз келген нерсе – физика мыйзамдары биздин кубаттуулугубузга же тиштүү ылдамдыгыбызга карабастан көтөрүлө албайбыз.
Баландаштыруу артыкчылыктары
Эгер биз уламдан-улам тик болгон дөңгө чыга турган болсок, артка оодарылып кете турган учур келет.
'Эгер сиз велосипедди үч чекит, массанын борбору жана эки байланыш чекити [дөңгөлөк] деп алсаңыз, анда массанын борборунун вертикалдык огу ошол эки байланыш чекитинин биринен да ашып кетсе, велосипед оодарылып кетет., - дейт Аллан.
Кит Бонтрагер, велосипедди тууралоодо тартылуу борборунун [CG] ролун ойногон пионер, мындай деп түшүндүрөт: «Атуучунун CGсин механикалык жол менен табуу оңой эмес.'
Бирок ал альпинисттин CG сызыгын "педаль шпинделинин 2-3см артына саат тогуздагы педаль абалында" сызыгына коет.
Өзүбүздүн (бир кыйла илимий эмес) эсептөөлөр боюнча биз кадимкидей отурган айдоочунун CG болжол менен 58 см алдыда жана арткы дөңгөлөктүн жолго тийген жеринен 120 см жогору болот деп эсептейбиз.
Эми, атчынын артка кулап кала турган жерин аныктоо үчүн биз бир аз тригонометрия кылышыбыз керек. (Эгер сизди кызыктырса: жантайыңкы бурчу=90 – (Тар-1 (CG ÷ арткы дөңгөлөктүн бийиктиги горизонталдык CGге).
Мындан биз 25,8° же 48% чокусуна жооп алабыз. Ошентип, сиз барасыз, абсолюттук эң тик градиент 48% ды түзөт. Же ушундайбы?
Бурч тик болгондо "кадимкидей" отура албай каласыз. Бонтрагер мындай дейт: «Чатуучу өтө тик чыгууларда алдыга эңкейип, оодарылып кетүүдөн сактайт. Бул MTB чабандестери үчүн жалпы көрүнүш.’
Ошентип, биз чабандестин темир торлордун үстүнөн мүмкүн болушунча узартылганынын негизинде кайра эсептеп чыктык жана жаңы максималдуу эңкейиш 41° же 86,9% тапты.
Албетте, эңкейиште алдыга эңкейүү арткы дөңгөлөктүн бир аз тартылуусун алып салат, бул велосипеддин тоо боорунан ылдый тайгаланып кетишине алып келиши мүмкүн. Бул бизди тиктикти издөөдөгү негизги чектөөгө алып келет: тартылуу.
Сылгап кетип баратат
Велосипедде такыр жылыш үчүн дөңгөлөктүн кыймылына каршы сүрүлүү керек. Эңкейүү күчөгөн сайын сүрүлүү азаят, анткени эки бет бир-бирине тартылуу күчү менен азыраак түртүлөт. C
hristian Wurmbäck, Continental компаниясынын өнүм менеджери мындай дейт: "Мен тик эңкейиште эң биринчи дөңгөлөктүн кармалышы иштебей калат деп айтат элем."
Бирок так чокулуу чекитти табуу кыйын. Баштоо үчүн биз дөңгөлөктүн сүрүлүү коэффициентин билишибиз керек – анын канчалык жабышчаак.
Муну аныктоо оңой эмес, Вурмбэк түшүндүргөндөй: «Сиз чындап айта албайсыз. Бул нымдуу же кургак болобу, бетине жараша болот. Бардык шарттарды теориялык жактан кармай турган бир сан бар деген ой – бул чынында жок.'
Ошентип, чындык татаалыраак болсо да, асфальтта таза резина үчүн сүрүлүү коэффициенти боюнча эсептөөлөр нымдуу бетондо 0,3төн 0,9га чейин өзгөрөт.
Профессор Аллаиндин болжолдуу сүрүлүү коэффициентине негизделген 0,8 эсеби (ал муну «оптимисттик» деп мүнөздөйт) дөңгөлөктүн тартылышы чыдай турган максималдуу бурчту 38,7° же 80%дын тегерегинде коет.
Башкаңызды жоготуп жатасыз
80%, бул дөңгөлөктөрдүн тартылышын бузулуунун биринчи чекити кылат, бирок бул дагы эле мүмкүн болгон тиктикти ашыкча баалоо болушу мүмкүн. 0,8 коэффициенти сейрек кездешкен резинадан жасалган дөңгөлөк идеясына таянат.
Wurmbäck мындай дейт: «Биз дөңгөлөк таза резинага караганда катуураак жана узак болушун каалайбыз. Эгер сизде катуу дөңгөлөк болсо, ал жолго жабышпайт.'
Мындан тышкары, 30%дан ашкан эңкейиштер көбүнчө асфальтка эмес, бетон төшөөнү талап кылат, бул үчүн резина менен сүрүлүү коэффициенти кыймыл учурунда 0,6га жакыныраак.
Бул көрсөткүчтү Аллендин теңдемесине кайра келтирсек, тартуу 60% жетишпей калышы мүмкүн. Бул чабандестер кабыл алышы керек болгон радикалдуу көтөрүлүү позициясын эске алганда, дөңгөлөктөрдүн ортосундагы салмакты бөлүштүрүүнүн татаалдыктарына кирбей эле койсо болот.
Wurmbäck мындай дейт: «Сүрүлүүнү кескин жогорулатуунун жолдору бар – бетине клей коюу сыяктуу. Бирок практикалык мааниде айтканда, ысык күндө, кең дөңгөлөк менен дөңгөлөк азыраак инфляция менен жылуу дөңгөлөк жана жылуу бет керек.’
Коэффицент менен бирге шина профили тарабынан түзүлгөн беттин аянты да бар. Бирок анын бетин чийиш үчүн дагы бир эки барак керек болушу мүмкүн.
Ошентип, бир нече, өзгөрүлмө факторлор эң вертигиндүү циклдин тиктигин чектөөдө роль ойнойт. Бирок ылдамдыгыңыз, күчүңүз жана радикалдуу көтөрүлүү позицияңыз сизге 60% градиенттен түндүккө барууга мүмкүнчүлүк берсе, сиз каалаган секундада тартылуу күчүңизди түшүрүшү мүмкүн.
Колуңузда клей куюлган идиш болбосо.
